Ngày Quốc tế trẻ em gái 11/10 ra đời nhằm nâng cao nhận thức về các quyền của trẻ em gái cũng như những trở ngại đặc biệt mà các em gặp phải trên thế giới. Thêm vào đó, Ngày Quốc tế Trẻ em gái nhấn mạnh sự cần thiết phải loại bỏ những thách thức mà các trẻ em gái phải đối mặt, thúc đẩy việc trao quyền cho trẻ em gái và tôn trọng quyền con người của các em. Tạo cơ hội nhiều hơn cho trẻ em gái và nâng cao nhận thức về bất bình đẳng giới bao gồm các lĩnh vực như giáo dục, dinh dưỡng, y tế, bảo vệ khỏi sự kỳ thị, bạo lực và không còn nạn tảo hôn.
Tỷ số giới tính khi sinh được xem là cân bằng khi ở mức 103-106 bé trai/100 bé gái nhưng với nước ta hiện nay, tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang là một trong những thách thức to lớn của công tác dân số. Nó có xu hướng tiếp tục tăng và lan rộng cả nông thôn, thành thị và tất cả các vùng miền. Trong giai đoạn 2016-2022, tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh đã được khống chế, tuy nhiên chưa ổn định và vẫn cao so với mức cân bằng tự nhiên, năm 2022 vẫn là 112,0 bé trai/100 bé gái.
Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh ở nước ta có nguồn gốc sâu xa là tình trạng bất bình đẳng giới, quan niệm cũ “trọng nam, khinh nữ” tồn tại và tư tưởng lạc hậu này ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội và chống lại vấn đề bình đẳng giới. Thêm vào đó hiện nay sự lạm dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật giúp khả năng nhận biết giới tính sớm của thai nhi, là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng lựa chọn giới tính trước sinh luôn tiềm ẩn. Bên cạnh đó, dù có quy định của pháp luật nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi, nhưng việc thực hiện vẫn chưa nghiêm và triệt để,…
Nguy cơ mất cân bằng giới tính khi sinh đã được cảnh báo, nhưng thực tế, chúng ta chưa có các biện pháp để giải quyết thỏa đáng vấn đề này. Vì vậy, giải quyết tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh là vấn đề cấp bách, quan trọng, cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và toàn dân.
Với thị xã Hoài Nhơn, nhiều năm qua với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự hưởng ứng tham gia tích cực của nhân dân, vấn đề bất bình đẳng giới từng bước được hạn chế, cơ hội trẻ em gái được đến trường hầu như ngang với trẻ em trai, phụ nữ và trẻ em gái được quan tâm, tạo điều kiện tham gia các hoạt động xã hội ngày càng nhiều, tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn thị xã dù chưa ở mức cân bằng tự nhiên nhưng không quá cao, từ năm 2019 đến nay, số trẻ em trai được sinh ra là 5.998 tương ứng với 5.544 trẻ em gái được sinh ra, tỷ số giới tính khi là 107,28. Tỷ số này có sự thay đổi từng năm nhưng luôn duy trì quanh tỷ lệ 110 bé trai tương ứng với 100 bé gái được sinh ra. Với số liệu trên ta thấy thị xã Hoài Nhơn đã có xu hướng mất cân bằng giới tính khi sinh cùng với tỉnh Bình Định và cả nước. Nếu tỷ số giới tính khi sinh này tiếp tục tăng và chúng ta không có các biện pháp tuyên truyền, can thiệp giải quyết thỏa đáng và chính sách phù hợp thì hệ lụy để lại cho tương lai rất lớn. Hậu quả của nó về trước mắt chúng ta chưa thấy rõ nhưng tầm 15-20 năm sau hoặc xa hơn khi các bé bước vào tuổi trưởng thành, lập gia đình, tìm việc làm thì sẽ là vấn đề nan giải với mỗi cá nhân, gia đình và xã hội.
Thiết thực hưởng ứng Ngày Quốc tế trẻ em gái 11/10 năm nay với chủ đề “Thúc đẩy bình đẳng giới, góp phần giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” rất cần sự quan tâm hỗ trợ, vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể và mọi tầng lớp nhân dân nhằm đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi trong triển khai thực hiện Nghị quyết số 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới để từ đó can thiệp một cách có hiệu quả, góp phần kiểm soát và giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh trong thời gian tới; đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ việc thực thi nghiêm minh pháp luật về giải quyết tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh; nghiêm cấm các hành vi hướng dẫn, tư vấn, cung cấp dịch vụ lựa chọn, xác định giới tính trước khi sinh trong các cơ sở y tế, tại cộng đồng và trong toàn xã hội.
Hưởng ứng Ngày Quốc tế trẻ em gái 11/10 năm nay, chúng ta cùng tôn trọng các quyền cơ bản của trẻ em gái, cùng đấu tranh chống lại những khó khăn, bạo lực và tội phạm mà các em hàng ngày phải đối mặt để các em có một cuộc sống vui tươi, khỏe mạnh và tự chủ, giảm dần tư tưởng trọng nam, khinh nữ, loại bỏ bất bình đẳng giới và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên trong tương lai gần.
Lê Vân – Trung tâm Y tế thị xã Hoài Nhơn
